De Watermolen of Abdijmolen van Testelt, met houten onderslagrad, bevindt zich midden in het dorp en is één van de oudste molens in de regio. Al in het midden van de 12de eeuw werd er melding gemaakt van deze watermolen. Het gebouw is opgetrokken in typische ijzerzandsteen en was oorspronkelijk de molen van de abdij van Averbode. In 1598 brandden de Spaanse veroveraars het gebouw volledig plat, maar in 1608 werd de molen heropgebouwd. Sinds 1981 is de watermolen aangeduid als beschermd monument. “De watermolen is een pronkstuk met historische waarde. Hopelijk blijft haar toekomst verzekerd.”, zegt N-VA-parlementslid Allessia Claes.
Verzakkingen door te lage waterstand
Vroeger werd de molen gevoed met water door een zijarm van de Demer. De aftakking van de Demer gebeurt nu door een te smalle pijp en daardoor staat de zijarm van de rivier al tientallen jaren droog. Door de geringe toevoer van water uit de Demer valt de tegendruk weg en verzakte het gebouw van de watermolen. In 2018 vertoonde het gebouw ernstige barsten en dreigde het op korte termijn volledig weg te zakken. “De eigenaar liet dringende instandhoudingswerken uitvoeren, maar het Agentschap Onroerend Erfgoed heeft die werken toen laten stilleggen. Er werden werken uitgevoerd zonder vergunning of toelating. Zo werd er een gebouw afgebroken, een betonnen keerwand werd in de Demerarm geplaatst, de oorspronkelijke keerwand in ijzerzandsteen was niet meer zichtbaar, er was een verharding aangelegd en twee knotwilgen waren gekapt.”, citeert Allessia Claes uit het antwoord van minister Diependaele.
Vergunning voor herstelwerken
Op 25 januari 2021 heeft het college van burgemeester en schepenen van de stad Scherpenheuvel-Zichem, op gunstig advies van het Agentschap Onroerend Erfgoed, een vergunning afgeleverd voor het ongedaan maken van de werken die uitgevoerd werden zonder omgevingsvergunning. Er werd ook een vergunning afgeleverd voor de herstelwerken die alsnog moeten uitgevoerd worden. “Het Agentschap Onroerend Erfgoed laat weten dat zij nog niet op de hoogte zijn of de werken zijn aangevat of uitgevoerd. Dit dossier zal samen met de afdeling Handhaving van het Departement Omgeving blijvend worden opgevolgd via overleg met de eigenaar en met plaatsbezoeken. Dat is nodig om ons belangrijk historisch erfgoed te bewaren.”, besluit het parlementslid.
Ook ROB-tv bracht hierover een een stuk. Bekijk het hier